“Günümüzde yetişkinler de çocuklar da ekran bağımlısı oldular. Bir türlü gözlerini ekrandan alamıyorlar. Gün geçtikçe çocukluk çağı psikolojik hastalıkları artıyor. Hiperaktif çocuklar, otizm, bağımlı çocuklar, ekran bağımlısı çocuklar… Ebeveynler bu konuda farklı değiller. Onlar da televizyonlara kilitlenip, saatlerce onun karşısında adeta betonlaşıp kalıyorlar.
Elinizde çocuklarınızın sakince oturup dinlemelerini sağlayacak, aynı zamanda hayal gücünü geliştirecek, kelime dağarcığını arttıracak ve tüm bunlarında ötesinde empati kurma becerilerini geliştirip, özgüvenini arttırarak, geleceğe daha güvenli ve korkusuzca bakmasını sağlayacak büyülü bir değnek olduğunu hayal edin.
Çocuk beyni için oldukça faydalı olan ve hiçbir ücret ödemeden edinebileceğiniz bu değnek aslında zaten mevcut. Bu büyülü değneği kullandığınızda kazanacağınız çok şey olacaktır. Bedelini hiçbir şeyle ödeyemeyeceğimiz bu büyülü değnek, çocuklarımıza anlattığımız veya okuduğumuz masallardır.
Asırlardır bu topraklarda çocuklar büyüklerinden dinledikleri masallarla büyüdüler. Şimdi anne ve babalar çok meşgul ve yorgun, büyükanne ve büyükbabalar çocuklarla aynı ortamda yaşamıyor, televizyon ile bilgisayar herkesi esir etmiş. İşte tüm bu sebeplerden dolayı çocuklar masal anlatıcılarından mahrum kaldılar.
Çocukluğumuzda bizlere büyüklerimiz tarafından yatmadan önce masallar anlatılır, hikayeler ve oyunlarla hayal gücümüz geliştirilmeye çalışılırdı. Çocukların masal anlatıcısı büyükanne ve dedelere ihtiyacı var. Büyüklerin aileden uzak yaşadığı gruplarda çocukların beyin ve sosyal gelişimi eksik kalacaktır.
Masal anlatıcılığının bir meslek olduğunu biliyor muydunuz? Bu konuda Judith Liberman, oldukça sıra dışı bir isim. O, bir masal anlatıcısı. “Masalın yaşı yoktur.” diyor ve çeşitli enstrümanlarla eşlik ettiği masalları Masal Geceleri adlı etkinliklerle dinleyicileriyle buluşturuyor. Fırsat bulursanız onun hayatını okuyun ve birkaç masalını dinleyin.
Biz büyükler, yapamayacağımız şeyleri hayal ederiz. Sonra da onları birileri yapmış gibi çocuklarımıza anlatırız, çocuklar da onlara inanır. İşte, çocukların inandığı bu şeylere de biz büyükler “masal” deriz.
En büyük yerli masal anlatıcılarımızdan biri olan Yaşar Kemal, masalın ortaya çıkışını şöyle anlatır: “İlkin masal vardı. İnsanoğlu doğa karşısında, olaylar karşısında içini dökmek zorundaydı. İnsanoğlu derebeyinden korkuyordu, doğadan korkuyordu, ağadan, yıldırımdan, hocadan, papazdan canavardan, kırk haramilerden korkuyordu, veryansın etti masala. Düpedüz açık açık söyleyemeyeceklerinin hepsini masala döktü.”
Masal ile çocuklarımızın irtibatını yeniden kurmalı, televizyondan ve bilgisayar ekranından gözümüzü kurtarıp kültürümüzde var olan sanatsal değerlerimize dönmeliyiz. Çocuklarınızı televizyonun esiri olmaktan kurtarmak için önce kendiniz kurtulmalısınız bu esirlikten. Çocuğuna “kitabını oku” diye nasihat eden ama kendisi salona geçip televizyondaki fındık kabuğunu doldurmayan tartışma programlarını izleyen, örf ve adetlerimize uzak dizileri kaçırmamak için kendini parçalayan anne ve babalar ne kadar etkili olabilirler?
GHA-Süleyman Kollu